Diễn biến Biểu tình tại Hồng Kông 2014

Ruy băng vàng

Trong nhiều tháng qua, những người đòi hỏi tự do dân chủ đã tranh đấu ở Hồng Kông để cuộc bầu cử thị trưởng Hồng Kông trực tiếp đầu tiên vào năm 2017 được thực sự tự do. Bây giờ thì họ thất vọng, vì vào ngày 21 tháng 9 năm 2014, Quốc hội Trung Quốc ở Bắc Kinh đã tuyên bố chỉ có 2 hay 3 người được ứng cử. Những người này phải được chấp thuận bởi một ủy ban bầu cử gồm 1.200 người, mà trong đó đa số thân chính quyền Cộng sản ở Bắc Kinh. Cơ chế bầu cử này khiến cho việc đề cử một ứng cử viên phe dân chủ sẽ không thể thành công.[14] Ngoài ra người dân xem quyết định này là một phần trong dự định lớn hơn của chính quyền Trung Quốc nhằm kiểm soát chặt chẽ khu vực này.[25]

Trưng cầu dân ý không chính thức

Phong trào dân chủ bao gồm học sinh, sinh viên, những người trong ngành ngân hàng và các lãnh tụ tôn giáo. Vào tháng 6 năm 2014, ở Hồng Kông đã có một cuộc trưng cầu dân ý không chính thức trên mạng để đòi hỏi quyền dân chủ. Trong ba ngày đầu đã có tới gần 600 ngàn người tham dự.[26] Phong trào nhân dân đã mở thêm 15 phòng bỏ phiếu. Tổng cộng có đến 787 ngàn người bỏ phiếu trong số 3,5 triệu người có quyền đi bầu.[27]. Những người tổ chức phong trào quần chúng "Occupy Central" tuyên bố sẽ có những hành động kế tiếp. Từ một năm nay họ đã dọa là sẽ chiếm đóng Central, trung tâm tài chính của Á Châu. Đối đầu với họ là cộng đồng doanh nghiệp thân Bắc Kinh, vốn lo sợ rằng những cuộc phản đối sẽ làm hư hỏng việc làm ăn của họ.[14].[15]

Đây là một trong những hành động nhằm đòi hỏi là trong cuộc bầu cử Đặc khu trưởng kế tiếp vào năm 2017, các ứng cử viên do dân chúng đề cử cũng có thể tham dự, trong khi chính quyền ở Bắc Kinh muốn rằng chỉ có một số nhỏ được quyền quyết định ai sẽ được đề cử. Dù sao thì chính quyền trung ương ở Bắc Kinh cũng có quyền quyết định cuối cùng là người đắc cử có được làm thị trưởng hay không.

Biểu tình tháng 7

Tối ngày 1 tháng 7, theo ban tổ chức biểu tình, 510 ngàn người (theo cảnh sát 92 ngàn người) đã diễn hành tới và tụ họp trước trụ sở của Đặc khu trưởng đòi quyền dân chủ. Đây là cuộc biểu tình lớn nhất từ 10 năm nay. Khoảng 3 giờ sáng thì cảnh sát bắt đầu giải tán đám đông. Thống kê cho biết có 511 người đã bị bắt.[28]

Phản biểu tình tháng 8

Tuy nhiên vào ngày 17 tháng 8 lại có một cuộc biểu tình thân chính phủ trung ương, phản đối dự định của phong trào Occupy là sẽ chiếm đóng khu vực tài chính. Theo cảnh sát con số người tham gia là 110 ngàn người, theo quan sát của đại học Hồng Kông là khoảng từ 79 cho tới 88 ngàn người[29].

Bãi khóa tháng 9

Sinh viên bãi khóa ngày 23 tháng 9

Hàng ngàn sinh viên từ hơn 20 trường đại học và cao đẳng bắt đầu bãi khóa vào thứ hai 22 tháng 9. Theo dự định, các sinh viên này sẽ bãi khóa một tuần và kéo ra đầy ngập sân trường đại học Hồng Kông. Theo một cuộc thăm dò của đại học thì một phần năm dân số đang suy xét xem có nên rời bỏ Hồng Kông hay không. Tuy nhiên, ít hơn 1/3 số người được hỏi ủng hộ phong trào "Occupy Central with Love and Peace" mà muốn chiếm cứ khu vực tài chính trong vài tuần tới, để làm áp lực đòi hỏi một cuộc bầu cử hoàn toàn tự do[30].

26-28

Mặc dù cảnh sát đã tập dợt cả tháng để có thể dập tắt các cuộc biểu tình đòi thay đổi luật bầu cử, ngày 26 tháng 9, họ đã không thể ngăn cản được sinh viên xâm nhập vào sân của tổng hành dinh chính phủ, lôi kéo thêm nhiều người ủng hộ, chiếm đóng một đại lộ và một khu đất rộng kế bên khoảnh sân đã được rào lại. Những sinh viên bên trong sân đã bị cảnh sát kéo đi vào ngày hôm sau, nhưng những người ủng hộ bên ngoài vẫn còn ở đó.[31].

Hoàng Chi Phong thủ lĩnh nhóm học sinh Học dân tư triều đã bị bắt vào tối 26.9 chung với 74 nhà hoạt động khác, trong khi đang cùng các sinh viên biểu tình tiến vào khu vực trụ sở chính quyền Hong Kong và sau đó đã được thả vào tối 28.9.[32]

29 tháng 9

Một nhà tổ chức của phong trào bất tuân dân sự Hồng Kông kêu gọi hàng ngàn công dân tiếp tục phản đối từ mọi nơi trong thành phố cho tới khi nhà cầm quyền bàn thảo về những đòi hỏi của họ. Số người biểu tình chặn các tuyến đường chính lại gia tăng vào chiều thứ hai, mặc dù cảnh sát đã rút lui, một số người khác nói họ dự định tham gia vào đám đông sau khi tan ca.

Các sinh viên lãnh đạo dọa là sẽ mở rộng các cuộc biểu tình, nếu cho tới thứ tư Đặc khu trưởng Hồng Kông Lương Chấn Anh không từ chức, cũng như nếu điều luật giới hạn ứng cử gây nhiều tranh cãi không bị rút lại. Vì cuộc biểu tình, dự định đốt pháo bông tại Hồng Kông nhân ngày quốc khánh Trung Quốc đã bị hủy bỏ.[33]

Cuộc biểu tình cho tới thời điểm này là bất bạo động, những người tham dự giơ tay lên trời khi phải đối đầu với cảnh sát. Việc cảnh sát nỗ lực dùng lựu đạn cay để giải tán đám đông gây hậu quả ngược, bởi vì điều này càng thúc đẩy thêm nhiều người xuống đường. Nhà làm luật Lương Gia Kiệt (Alan Leong) của đảng Công dân (Civic Party) cho biết: “Những gì chúng ta thấy là tự phát, không có lãnh đạo, không có được tổ chức trước, do ý muốn mỗi người, một phong trào nhân dân. Chúng tôi đơn giản chỉ muốn giữ phẩm giá căn bản của mình, chúng tôi muốn được tôn trọng." [25]

Phong trào bất bạo động bất tuân dân sự dự định bắt đầu vào ngày thứ tư, một ngày lễ, nhưng nó đã xảy ra vào cuối tuần vài ngày trước đó khi sinh viên bãi học cả tuần xâm nhập vào khu vực của chính phủ ở Kim Chung (Admiralty), sau đó bị cảnh sát chặn lại.

Những người tổ chức đã phải trải qua cả tháng trời hoạch định chiến dịch Occupy Central with Love and Peace, nhưng bây giờ nó đã xảy ra một cách tự phát và có lẽ có một tên riêng. Một số người gọi nó là “cuộc cách mạng dù”, nhằm nhắc đến những cây dù được giơ lên trên đầu của những người biểu tình khi họ bị tấn công bởi lựu đạn cay hay bình xịt hơi cay.[25]

30 tháng 9

Cho tới sáng 30 tháng 9, các con đường chính tại khu vực tài chính và ở Mong Kok thuộc bán đảo Kowloon vẫn bị ngăn chặn. Nhiều trường học và nhà trẻ đóng cửa. Một số người biểu tình dự trữ sẵn thức ăn để có thể tiếp tục cuộc biểu tình lâu dài.[33] Mặc dù trời mưa lớn, hàng chục ngàn người vẫn ngủ ngoài đường.[34]

Lần đầu tiên đài truyền hình nhà nước Trung Quốc nói tới các vụ biểu tình "bất hợp pháp" ở Hồng Kông trong giờ tin tức chính vào buổi tối, mà cho là "mọi thành phần xã hội không bằng lòng". Và việc sử dụng lựu đạn cay là hợp lý.[34]

Những lãnh tụ của phong trào Chiếm lĩnh Trung Hoàn cho biết là đã bị dọa ám sát. Phó giáo sư Luật và cũng là người cùng lập nên phong trào Đới Diệu Đình nói, một số người hoạt động bất thình lình đã từ bỏ phong trào. Có lẽ là họ đã bị áp lực, vì có quan hệ buôn bán với Trung Hoa lục địa.[35]

1 tháng 10

Hôm nay cuộc phản đối lại lan rộng ra, các nhóm biểu tình xâm chiếm cả khu mua sắm Tsim Sha Tsui, mà thường rất đông khách trong các ngày lễ, và lập các hàng rào cản trước các tiệm sang trọng.[35]

Tại Anh Quốc, đám đông vài trăm người do Liên minh Hong Kong Hải ngoại tổ chức đã tụ tập trước cổng Tòa đại sứ Trung Quốc ở London nhằm phản đối Bắc Kinh và thể hiện sự ủng hộ đối với phong trào đòi dân chủ đang diễn ra tại Hong Kong.[36]

Bắt bớ ở Trung Quốc

Theo tổ chức Bảo vệ Nhân quyền Trung quốc (CHRD) hàng chục người hoạt động đã bị bắt, bởi vì họ đã ủng hộ các cuộc phản đối tại Hồng Kông[37].

  • Tại thành phố Thâm Quyến, một vùng kinh tế đặc biệt gần Hồng Kông, nhà hoạt động Wang Long đã bị bắt, sau khi ông ta đưa tin về cuộc biểu tình lên mạng.
  • Tại Thượng Hải nhà hoạt động Shen Yanqiu cũng bị bắt, sau khi cô ta lan truyền hình mình với đầu cạo trọc để ủng hộ cuộc biểu tình. Song Ningsheng bị bắt, vì đã phổ biến hình ảnh, trong đó có các biểu ngữ ủng hộ cuộc phản đối.

Tin tặc tấn công thiết bị di động

Hãng an ninh mạng Lacoon Mobile Security cho biết là nhân viên họ ở Hồng Kông đã khám phá ra một iOS-Virus, một Trojaner có tên là Xsser, có lẽ là để tấn công iPhone và iPad của người biểu tình tại Hồng Kông. Qua đó các tin tặc có thể lấy cắp thông tin và tập tin như SMS, hình ảnh và mật mã. Một virus cho các smartphone Android tương tự lan truyền qua WhatsApp đã được tìm ra vào tuần trước: Các nạn nhân nhận được mail với đường dẫn tới Malware. Những người biểu tình trẻ tuổi đã dùng WhatsApp để tổ chức cuộc biểu tình và lập những nhóm WhatsApp.[38]

2 tháng 10

Chính phủ Trung Quốc đã đình chỉ thị thực cho các nhóm du lịch từ nội địa sang Hồng Kông.[39]

3 tháng 10

Đặc khu trưởng Lương Chấn Anh bác bỏ lời kêu gọi ông từ chức. Tuy nhiên Ông Lương đưa ra lời đề nghị đàm phán với phe biểu tình. Liên đoàn Sinh viên Hong Kong (HKFS) nói họ sẽ có một cuộc đối thoại công khai với Đổng lý Carrie Lam, viên chức dân sự cao nhất của Hong Kong[40].

Hôm nay sau 1 tuần biểu tình, lần đầu tiên có tin là có sự va chạm giữ người biểu tình và phe phản đối cuộc biểu tình này ở khu phố Vượng Giác thuộc bán đảo Cửu long. Một số người đã phá lều, tấn công, liệng chai và đánh người biểu tình tại đó. Báo South China Morning Post tường thuật trên trang mạng của họ, một nhóm 30 người bịt mặt tại khu phố Vịnh Đồng La đã bắt đầu dọn dẹp các chướng ngại vật tại đường Hennessy, đưa đến sự đụng độ giữa họ, người biểu tình và cảnh sát. Những người lãnh đạo cuộc biểu tình vì các cuộc tấn công này đã hủy bỏ những dự định nói chuyện với chính quyền[41]. Tổng cộng 18 người bị thương trong số đó có 6 cảnh sát.[42]

4 tháng 10

Không khí đã yên bình hơn trên đường phố Hong Kong. Cảnh sát loan báo đã bắt giữ 19 người, cáo buộc họ tấn công người biểu tình đòi dân chủ. Trong số này, 8 người có ‘có dính líu đến Hội Tam Hoàng’, một tổ chức xã hội đen khét tiếng ở Hong Kong.[43]. Thỉnh thoảng có đụng độ tiếp tục suốt ngày ở Vượng Giác, trong khi những tranh cãi giữa phe thân và chống Occupy xảy ra ở Vịnh Đồng La. Chiều tối hàng ngàn người tụ tập tại Admiralty.[42]. Đại diện sinh viên đã chịu nói chuyện với chính quyền với 2 điều kiện, thứ nhất chính quyền phải hứa sẽ điều tra rõ ràng về những lời buộc tội là cảnh sát đã lơ đãng với côn đồ và áp dụng pháp luật một cách lựa chọn trong những ngày vừa qua. Đại diện sinh viên chỉ chịu nói chuyện với đổng lý Carrie Lam Cheng Yuet-ngor và những người khác trong nhóm hành động của bà, chứ không chịu đối thoại trực tiếp với Đặc khu trưởng Lương Chấn Anh, với lý do là ông Lương liên tiếp không đế xỉa đến quan điểm của quần chúng, và đã dùng cảnh sát để đàn áp người biểu tình. [44]

5/6 tháng 10

Ngày 5, có những bất đồng trong phe biểu tình khi các lãnh đạo sinh viên muốn từ bỏ khu Vượng Giác kéo về Admiralty, tuy nhiên những người biểu tình thuộc nhóm ủng hộ dân chủ cực đoan hơn, Civic Passion, đã đến thế chỗ.[45]

Ngày 6, những chỗ biểu tình đã yên lặng hơn vì một số sinh viên trở lại trường, và nhiều người phải đi làm, nhà cầm quyền thì giữ khoảng cách. Ở vịnh Đồng La còn khoảng 100 người, ở Admiralty cũng vậy, còn ở Vượng Giác khoảng 100 cho tới 200 vẫn còn tiếp tục chiếm đóng đường Nathan tại ngã tư tới đường Argyle. Đã có những cuộc nói chuyện với đổng lý Carrie Lam Cheng về chương trình thảo luận nhưng vẫn chưa đạt được đồng thuận.[46]

7/8 tháng 10

Con số người biểu tình đã giảm đáng kể sau khi lãnh đạo sinh viên Hong Kong chấp thuận đối thoại với chính quyền, bắt đầu vào ngày 10 tháng 10, which would be limited in scope. Lãnh tụ sinh viên phản đối Lester Shum nhưng tỏ ra thất vọng vì khuôn khổ cuộc đối thoại bị hạn chế."[47]

9 tháng 10

Chính quyền Hong Kong đã hủy cuộc họp với lãnh đạo sinh viên đấu tranh dân chủ, theo dự tính diễn ra vào thứ Sáu 10 tháng 10.[48] Chánh văn phòng Đặc khu Carrie Lam (Lâm Trịnh Nguyệt Nga) nói sẽ “không thể có đối thoại mang tính xây dựng” sau khi các lãnh đạo sinh viên kêu gọi tăng cường nỗ lực chiếm đóng các khu vực biểu tình chính.[49]

Lãnh đạo sinh viên đã ra lời kêu gọi tăng biểu tình và chiếm đóng một số nơi nếu như chính quyền Hong Kong không nhượng bộ.[49]

12 tháng 10

Trưởng đặc khu Hồng Kông - ông Lương, trong một buổi phỏng vấn với TVB, một đài truyền lớn của Hồng Kông, đã nói rẳng tình hình biểu tình đã nằm ngoài tầm kiểm soát và việc thay đổi quyết định của Bắc Kinh là điều bất khả thi, ngay cả khi ông ấy từ chức.> Nhiều tổ chức báo chí bao gồm Hội ký giả Hong Kong phản đối việc này vì các phương tiện truyền thông khác không được tham dự, cảm thấy rằng ông Lương thiếu nợ quần chúng những lời giải thích đầy đủ từ khi cuộc biểu tình bắt đầu. Họ cho là ông Lương muốn tránh những câu hỏi về vấn đề chung quanh cuộc bầu cử đặc khu trưởng tới.[50][51]

Nhóm sinh viên biểu tình đã quyết định viết một lá thư cho Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - ông Tập Cận Bình để yêu cầu Quốc hội Trung Quốc hủy bỏ quyết định về cuộc bầu cử vào năm 2017 cũng như yêu cầu Bắc Kinh giữ nguyên chính sách Một quốc gia, hai chế độ.

19 tháng 10

Những người biểu trình lại tràn ra đường phố của khu vực Vượng Giác nơi mà đã xảy ra nhiều cuộc xô xát. Nhà dân chủ Martin Lee xuất hiện ở đây nói là có những thành phần xã hội đen cố gây bạo động để làm mang tiếng cho phong trào cổ vũ Dân chủ.[52] Đến đêm, 2 nhà lập pháp thân Dân chủ, Fernando CheungClaudia Mo, đã có mặt tại để mà trung gian giữa phe sinh viên và cảnh sát, làm giảm đi sự căng thẳng giữa 2 phe. Không có đụng độ nào xảy ra đêm đó.[53]

25 tháng 10

Tối thứ Bảy ngày 25/10, hơn 1.000 người ủng hộ phong trào chống biểu tình đã tập hợp để lên án những người biểu tình đòi dân chủ gần bến tàu Star Ferry. Nhiều người hô các khẩu hiệu như ‘Trả Hong Kong lại cho tôi’ và ‘Hãy dọn khỏi đường phố ngay lập tức’. Mặc dù hai nhóm biểu tình đối đầu nhau không xảy ra xung đột nhưng những nhóm nhỏ người phản biểu tình đeo dải ruy băng xanh đã trút sự tức giận của họ vào các nhà báo đang làm việc tại hiện trường. Một nữ phóng viên của Đài RTHK, một phóng viên và 2 nhà quay phim cho TVB đã phải vào nhà thương.[54] Cảnh sát Hong Kong nói rằng những cuộc tấn công vào người biểu tình này là có sự phối hợp và có dính líu đến Hội Tam Hoàng, một băng đảng xã hội đen khét tiếng ở Hong Kong. Hàng ngàn người biểu tình vẫn cắm trại trên một tuyến đường chính gần trụ sở chính quyền ở khu Admiralty và ở các điểm khác ở vịnh Đồng La và Vượng Giác nhưng với ít người hơn.[55]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Biểu tình tại Hồng Kông 2014 http://orf.at/stories/2247831/2247830/ http://www.bbc.com/news/world-asia-29420274 http://www.bbc.com/news/world-asia-china-29423147 http://www.bloomberg.com/news/ng%C3%A0y http://edition.cnn.com/2014/09/30/world/asia/objec... http://www.cnn.com/2014/10/07/world/asia/hong-kong... http://www.foreignpolicy.com/articles/2014/09/30/p... http://www.globalpost.com/dispatch/news/kyodo-news... http://www.handelsblatt.com/politik/international/... http://hk.apple.nextmedia.com/news/first/20141007/...